Makijaż: Inne nazwy i synonimy

Makijaż to nie tylko czynność, ale także zbiór produktów, które od wieków towarzyszą ludzkości w dążeniu do podkreślenia swojego piękna lub zmiany wizerunku. Chociaż najczęściej używamy słowa „makijaż”, okazuje się, że istnieje wiele innych określeń, synonimów i historycznych nazw, które opisują to samo zjawisko, ale z nieco innej perspektywy. Zrozumienie tej różnorodności językowej pozwala lepiej docenić bogactwo świata kosmetyków i jego miejsce w kulturze.

Współcześnie, gdy mówimy o makijażu, najczęściej mamy na myśli zespół kosmetyków używanych do upiększenia lub zmiany wyglądu twarzy, a czasami także ciała. Do podstawowych produktów, które kojarzą się z makijażem, należą między innymi szminka, tusz do rzęs, podkład czy cienie do powiek. To właśnie te i wiele innych specyfików tworzą arsenał, którym posługujemy się, aby osiągnąć pożądany efekt – od subtelnego podkreślenia urody po kompletną transformację.

Kosmetyki jako inne określenie makijażu

Jednym z alternatywnych sposobów nazywania makijażu, zwłaszcza w kontekście produktów, jest użycie szerszego terminu „kosmetyki”. Choć słowo „kosmetyki” obejmuje znacznie szerszą gamę produktów – w tym te do pielęgnacji skóry, włosów, paznokci czy higieny osobistej – bardzo często w języku potocznym czy nawet w branży, gdy mówimy o produktach do makijażu, używamy właśnie tego słowa. Mówi się wtedy o „kosmetykach do makijażu” lub, precyzyjniej, o „kosmetykach kolorowych”.

Określenie to ma swoje korzenie historyczne. Już w XIX wieku, a dokładnie od lat 80. tego stulecia, zaczęto używać terminu „kosmetyki” w odniesieniu do produktów służących do upiększania twarzy. Co ciekawe, w tamtych czasach stosunek do makijażu był często bardzo restrykcyjny. Przykładem może być królowa Wiktoria, która uważała makijaż za coś wulgarnego i nieodpowiedniego dla szanujących się dam, widząc w nim jedynie domenę aktorek teatralnych, które musiały podkreślać swoją mimikę na scenie. To pokazuje, jak bardzo zmieniło się postrzeganie makijażu na przestrzeni lat – z tabu i symbolu niskiego statusu do powszechnie akceptowalnej, a nawet pożądanej formy ekspresji i dbałości o siebie.

Ewolucja postrzegania i nazewnictwa

Przez dziesięciolecia makijaż przeszedł długą drogę. Zmieniły się nie tylko techniki i dostępne produkty, ale także sposób, w jaki o nim mówimy. Kiedyś kojarzony głównie ze sceną lub, w bardziej odległych czasach, z rytuałami czy przynależnością społeczną (jak w starożytnym Egipcie), dziś jest elementem codziennej rutyny milionów ludzi na całym świecie. Ta zmiana statusu wpłynęła również na język. Określenie „kosmetyki kolorowe” stało się standardowym terminem w branży, odróżniającym produkty do makijażu od tych pielęgnacyjnych.

Synonimy dla czynności nakładania makijażu

Oprócz alternatywnych nazw dla samych produktów (jak „kosmetyki kolorowe”), istnieją też synonimy i pokrewne określenia opisujące samą czynność tworzenia makijażu. W języku angielskim często używa się zwrotu „glam up”, który można przetłumaczyć jako „upiększać się” lub „wystroić się”. W języku polskim mamy kilka słów, które oddają ten sens:

• Upiększać / Upiększyć – To bardzo ogólne określenie, które pasuje do każdej czynności mającej na celu poprawę wyglądu, w tym nakładania makijażu. Mówiąc „upiększam się”, możemy mieć na myśli robienie makijażu, ale też układanie włosów czy dobieranie stroju.
• Wystroić / Wystroić się – Ten synonim sugeruje bardziej odświętny lub specjalny charakter czynności. „Wystroić się” na imprezę często oznacza nie tylko elegancki ubiór, ale też starannie wykonany makijaż.
• Dbać / Dbać o siebie – To szersze pojęcie, które może obejmować również makijaż jako element troski o swój wygląd i samopoczucie.
• Schludnieć / Schludnieć się – Ten synonim kładzie nacisk na uzyskanie schludnego, uporządkowanego wyglądu. Makijaż, zwłaszcza ten codzienny, często ma na celu właśnie nadanie twarzy schludnego wyrazu.

Oprócz tych synonimów, w języku polskim najczęściej używanymi określeniami na czynność nakładania makijażu są:

• Malować się – To bardzo popularne i bezpośrednie określenie. „Maluję się codziennie rano”.
• Robić makijaż – Równie często stosowane, brzmi nieco bardziej formalnie niż „malować się”. „Robię makijaż na sesję zdjęciową”.
• Wykonywać makijaż – Używane często w kontekście profesjonalnym. „Wizażystka wykonuje makijaż pannie młodej”.

Warto zauważyć, że choć wszystkie te określenia są powiązane z makijażem, każde z nich może nieść ze sobą nieco inny odcień znaczeniowy lub być używane w innym kontekście. „Upiększać się” i „wystroić się” podkreślają cel czynności, podczas gdy „malować się” czy „robić makijaż” koncentrują się na samej akcji.

Makijaż jako rzeczownik – czy ma synonimy?

Jeśli chodzi o sam rzeczownik „makijaż”, który oznacza zarówno produkty, jak i efekt ich zastosowania, bezpośrednie, jednowyrazowe synonimy w języku polskim są rzadkie i często nie oddają w pełni jego znaczenia. Jak już wspomniano, najczęściej zastępujemy go określeniami takimi jak „kosmetyki kolorowe”, gdy mówimy o produktach. Możemy też używać bardziej opisowych zwrotów, np.:

• Pełny makijaż / Lekki makijaż – Określają intensywność.
• Makijaż wieczorowy / Makijaż dzienny – Wskazują na okazję.
• Zestaw do makijażu – Mówiąc o produktach w komplecie.
• Efekt makijażu – Odnosząc się do rezultatu.

Zamiast szukać pojedynczego synonimu, język polski częściej posługuje się wyrażeniami opisowymi, które precyzują, o jaki aspekt makijażu nam chodzi – czy o proces, produkty, efekt, czy może konkretny styl.

Tabela porównawcza terminów

Aby lepiej zrozumieć różnice między poszczególnymi określeniami, przyjrzyjmy się im w skrótowej tabeli:

Często zadawane pytania

Podsumujmy kluczowe kwestie dotyczące nazewnictwa makijażu w formie pytań i odpowiedzi:

Czy kosmetyki to to samo co makijaż?

Niezupełnie. Kosmetyki to szersza kategoria produktów, która obejmuje pielęgnację, higienę i makijaż. Kiedy mówimy „kosmetyki kolorowe”, mamy na myśli te przeznaczone do makijażu. Samo słowo „makijaż” może odnosić się zarówno do produktów, jak i do czynności ich nakładania oraz końcowego efektu.

Jak inaczej nazwać robienie makijażu?

Czynność nakładania makijażu można nazwać malowaniem się, robieniem makijażu, wykonywaniem makijażu, a w szerszym kontekście również upiększaniem się czy wystrajaniem się (szczególnie na specjalne okazje).

Dlaczego kiedyś makijaż był uważany za wulgarny?

W XIX wieku, jak pokazuje przykład królowej Wiktorii, w niektórych kręgach społecznych makijaż był postrzegany negatywnie, kojarzony głównie z aktorami (którzy potrzebowali go do charakteryzacji na scenie) lub z kobietami o niskim statusie moralnym. Naturalny wygląd był ceniony wyżej w wyższych sferach.

Jakie są podstawowe składniki makijażu (produkty)?

Podstawowe produkty do makijażu, często nazywane kosmetykami kolorowymi, obejmują między innymi podkład (lub krem BB/CC), korektor, puder, róż, bronzer/kontur, cienie do powiek, kredkę/eyeliner, tusz do rzęs i szminkę (lub błyszczyk).

Podsumowanie

Świat makijażu jest bogaty nie tylko pod względem produktów i technik, ale także języka, którym się posługujemy, aby o nim mówić. Choć makijaż jest głównym i najbardziej uniwersalnym terminem, warto pamiętać o innych określeniach, takich jak kosmetyki kolorowe (gdy mowa o produktach) czy synonimy czynności nakładania makijażu, takie jak malowanie się czy upiększanie się. Każde z tych słów niesie ze sobą nieco inny niuans i jest używane w zależności od kontekstu. Zrozumienie tej różnorodności pozwala pełniej docenić rolę makijażu w naszym życiu i kulturze, a także śledzić jego fascynującą historię i ewolucję – od kontrowersyjnego symbolu po powszechnie akceptowaną formę dbałości o siebie i artystycznej ekspresji.

Jeśli chcesz przeczytać więcej interesujących artykułów jak 'Makijaż: Inne nazwy i synonimy', odwiedź kategorię Uroda.